Miesiąc: grudzień 2018

[vc_row use_row_as_full_screen_section=”no” center_bck_image=”no”][vc_column width=”1/4″][vc_column_text][/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]

Uczestnicy zajęć:

• dzieci (7-12 lat),
• zainteresowani seniorzy,
• grupy wielopokoleniowe (np. dzieci – dziadkowie).

Sprzęt i/lub oprogramowanie, narzędzia, materiały:

• szczoteczki do zębów w liczbie odpowiadającej liczbie uczestników albo liczbie małych grup (np. jeden robot na dwie lub trzy osoby),
• baterie guzikowe litowe (3V CR2032) – liczba jw.,
• silniczki wibracyjne (można wykorzystać silniczki ze starych telefonów komórkowych lub zużytych szczoteczek elektrycznych) – liczba jw.,
• taśma dwustronna,
• szczypce, nożyczki, ew. patyczki czy inne proste elementy dekoracyjne

Organizacja i czas trwania zajęć:

Budowa robota ze szczoteczki do zębów trwa krótko (zależnie od grupy wiekowej, umiejętności technicznych czy rodzaju wykorzystanych materiałów może to być od kilku do kilkanastu minut). Warto połączyć tę aktywność z jakąś inną (np. z budową prostych robotów „tańczących” z plastikowych kubków) lub z omówieniem zagadnień teoretycznych, np. dotyczących podstaw elektroniki, zasady działania silniczka itp.

Przebieg zajęć:

Krok 1. Przygotowujemy korpus naszego robota

Korpusem robota będzie główka szczoteczki. Na jej zewnętrznej stronie zamontujemy napęd (silniczek i baterię), a spód, czyli włosie, umożliwi płynny ruch robota. Korpus przygotowujemy odcinając rączkę szczoteczki tuż przy główce. Warto, by włosie szczoteczki było nieuszkodzone, w przeciwnym razie ruch nie będzie płynny i robot będzie się przewracał. Jeśli włosie szczoteczki ma nieregularny kształt, wyrównujemy je za pomocą nożyczek.

Krok 2. Montujemy silniczek na korpusie

Najpierw naklejamy na główce szczoteczki taśmę dwustronną – po przycięciu jej tak, aby pasowała do wielkości główki. Następnie umieszczamy na taśmie silniczek. Jeśli plastikowe osłony kabli dochodzą do samego końca, należy zedrzeć je na końcówkach – druciki na końcówkach muszą być widoczne. Jedną końcówkę kabla przyklejamy na taśmie.

Krok 3. Montujemy baterię

Teraz przyklejamy na główce baterię litową – tak, aby przyklejony wcześniej drucik stykał się ze spodem baterii, a drugą końcówkę można było łatwo przyłożyć do wierzchu baterii. Kateria litowa – jak każda bateria – ma dwa bieguny: plus i minus. „Plus” baterii jest na jej wierzchu, a „minus” – na spodzie. Aby prąd płynął i robot mógł się poruszać, trzeba zamknąć obwód elektryczny, czyli połączyć druciki z baterią. Zwykle plus łączymy z plusem, a minus z minusem, a więc drucik kabla z czerwoną obudową (plus) stykamy z dodatnim biegunem baterii. W przypadku tego robota możemy to też zrobić odwrotnie.

Po zetknięciu się drucika z powierzchnią baterii nastąpi przepływ prądu, dzięki czemu usłyszymy cichy pomruk silniczka i nasz mini – robot zacznie się poruszać.

Krok 4. Dopracowujemy lub dekorujemy robota

Aby móc sterować dopływem prądu, możemy zrobić „przycisk”, np. zaklejając drucik niewielkim fragmentem taśmy dwustronnej – po przyklejeniu drucika do baterii robot będzie samoczynnie się poruszał. Gdy zdejmiemy drucik z baterii, robot zatrzyma się. Możemy zamontować na główce patyczek, by zapewnić większą równowagę robota. Można też dokleić elementy dekoracyjne, np. oczy z małych guzików, główkę z plasteliny czy ogonek. Jeśli mamy możliwość skorzystania z lutownicy, możemy przylutować poszczególne elementy, dzięki czemu nasz robot będzie solidniejszy.

Korzyści:

Dla biblioteki:

• możliwość zorganizowania ciekawych zajęć dla dzieci, które w prosty, choć angażujący sposób wprowadzą młodszych w świat elektroniki. Może to być część szerszych zajęć dotyczących podstaw elektroniki czy programowania.

Dla uczestników:

• dzieci samodzielnie zbudują swoje pierwsze elektroniczne urządzenie – mini robota DIY, na zajęciach zorganizowanych w formie zabawy,
• mogą zainteresować się elektroniką i w przyszłości chcieć dalej budować roboty.

Tekst i zdjęcia: Agnieszka Koszowska[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/4″][/vc_column][/vc_row]

[vc_row use_row_as_full_screen_section=”no” center_bck_image=”no”][vc_column width=”1/4″][vc_column_text][/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]Drukarki przestrzenne często trafiają do bibliotecznych twórczych przestrzeni. Bywają nawet ich wizytówkami. „Jest makerspace i nie ma drukarki 3D? Jak to? Przecież makerspace to głównie druk 3D” – można czasem usłyszeć takie komentarze. Oczywiście, nie jest to prawdą. Charakter, wyposażenie i działania twórczych przestrzeni mogą dość znacznie różnić się między sobą i w wielu takich miejscach drukarek 3D nie znajdziemy. Są też biblioteki, które drukarkę kupiły lub w inny sposób pozyskały i… nabytek jednak nie okazał się trafiony. Albo brakuje wiedzy, w jaki sposób wykorzystać go w twórczych działaniach biblioteki. I właśnie dlatego powstał ten przewodnik. Znajdziecie w nim:

• podstawowe informacje, czym jest druk 3D i co jest potrzebne, by zacząć z nim zabawę,
• kilka pomysłów na to, jakie i dla kogo zorganizować zajęcia,
• wskazówki dotyczące tego, jak zacząć i na co zwrócić uwagę.

Kilka lat temu drukowanie przestrzenne przeżywało prawdziwy „boom”. Mówiono i pisano o tym niemal wszędzie, wieszczono rewolucję w gospodarce, zapowiadano, że drukarki trafią pod strzechy i nie będzie już potrzeby kupowania czegokolwiek, bo przecież zaprojektować i wydrukować można wszystko. Tak się jednak nie stało. I choć druk przestrzenny nadal budzi spore emocje, a technologie i urządzenia nieustannie się rozwijają, to na rewolucję w bliższej perspektywie raczej się nie zanosi. Co więcej, wiele osób, nawet jeśli o druku 3D słyszało, nie miało okazji sprawdzić, jak wygląda on w praktyce. I tu właśnie ogromną rolę mogą odegrać biblioteki i bibliotekarze, a więc:

• zaprezentować ludziom drukarkę,
• pokazać, jak działa,
• opowiedzieć, do czego może się przydać,
• dać możliwość dotknięcia, poobserwowania, nauczenia się czegoś nowego,
• zachęcić do zaprojektowania i wydrukowania własnych projektów.

Co jest potrzebne, jeśli chcemy wprowadzić do bibliotecznej oferty druk 3D?

• Drukarka bądź drukarki – wybór mamy już spory, bo urządzeń na polskim rynku dostępnych jest wiele, i to praktycznie na każdą kieszeń. Ceny urządzenia do zastosowań edukacyjnych lub domowych wahają się od kilkuset złotych do kilkunastu tysięcy.
• Oprogramowanie – na ogół nabywamy je razem z drukarką, choć warto wiedzieć, jakie istnieją programy i czym się „zajmują”, innymi słowy – jak przygotować projekt (plik), który będzie zrozumiały dla drukarki.
• Filament, czyli tworzywo służące do drukowania, a więc materiał eksploatacyjny (pamiętajmy, że trzeba uwzględnić jego koszt w budżecie).
• Trochę wiedzy o tym, jak to działa.
• Coś co będziemy drukować, czyli projekty 3D. Można wykorzystać gotowe projekty, których wiele znajdziemy w sieci, można też taki projekt przygotować samemu, np. na zajęciach z projektowania 3D.

Jak to działa?

Technologii druku 3D jest wiele i wciąż powstają nowe, lecz ta najczęściej spotykana polega na rozgrzewaniu filamentu (tworzywa drukującego) do wysokiej temperatury w głowicy drukarki, wyciskaniu go warstwa po warstwie i drukowaniu w ten sposób fizycznego przedmiotu. Drukarka 3D działa dość podobnie do zwykłej drukarki biurowej, tyle że jej głowica porusza się nie tylko po powierzchni drukującej, ale także w przestrzeni. Mamy więc trzy „osie” (XYZ), głowicę, tzw. ekstruder (część głowicy, która „wypluwa” nagrzany i stopiony filament), stolik, czyli powierzchnię drukującą, oraz elementy elektroniczne odpowiedzialne za pracę drukarki. Decydując się na zakup drukarki warto wziąć uwagę następujące czynniki:

• Obudowa – lepiej, żeby była ;). Znajdziemy też drukarki bez obudowy, gdzie wszystkie elementy urządzenia są na wierzchu i doskonale widać, jak pracują. Obudowa jednak ułatwi nam przenoszenie drukarki, zwiększy bezpieczeństwo użytkowania i np. zmniejszy ryzyko poparzenia się (co ma znaczenie zwłaszcza w przypadku zajęć z dziećmi),
• Wielkość powierzchni drukującej – większe drukarki będą oczywiście droższe, ale wydrukujemy na nich przedmioty o większym rozmiarach. Jednak zdecydowana większość przedmiotów, które drukuje się na drukarkach „edukacyjnych”, jest raczej niewielka – w przypadku większych obiektów czas ich drukowania jest po prostu za duży.
• Filament do drukarki – rodzaj, koszt, dostępność. Istnieją dwa podstawowe typy filamentów: organiczny PLA i syntetyczny ABS. Oba uznaje się za bezpieczne, tzn. przebywanie w pomieszczeniu, w którym topnieje filament i powstają przy tym opary, nie jest szkodliwe dla zdrowia, choć warto oczywiście unikać niepotrzebnej ekspozycji na nie. PLA – jako organiczny – uchodzi za bezpieczniejszy dla zdrowia, za to ABS jest bardziej wytrzymały. Kupując drukarkę, sprawdźmy, jaki filament będzie do niej pasował i czy będziemy mogli łatwo go kupić.
• Cena, serwis, możliwość naprawy.

Jakie oprogramowanie będzie nam potrzebne?

• Oprogramowanie do drukowania;
• Oprogramowanie do projektowania własnych obiektów 3D;

Oprogramowanie do drukowania musi nam zapewnić „przetłumaczenie” parametrów trójwymiarowego obiektu na język zrozumiały dla drukarki. To, co musi wiedzieć drukarka, to:

• wymiary obiektu (szerokość, długość, wysokość),
• liczba warstw, z jakich składa się obiekt (innymi słowy: ile razy głowica drukarki musi wykonać swoją drogę po powierzchni drukującej wtryskując – warstwa – po warstwie – stopiony filament),
• grubość warstwy.

Oprogramowanie przygotowujące projekt do drukowania bierze też pod uwagę inne parametry, jak temperatura topnienia filamentu czy jakość wydruku (chcemy szybko czy dokładnie?). To, jakiej jakości będą nasze wydruki, zależy też od klasy samej drukarki. Kupując drukarkę, na ogół dostaniemy wraz z nią oprogramowanie, które może zapewnić nam wszystko, czego potrzebujemy, a więc konwertowanie pliku obiektu 3D na format zrozumiały dla drukarki oraz sterowanie procesem wydruku (sterownik drukarki, interfejs pokazujący nam symulację wydruku, czas jego trwania itp.).

Oprogramowanie do projektowania 3D

Wraz z rozpowszechnianiem się druku 3D i jego zastosowań, ale też całej dziedziny projektowania przestrzennego (do gier, symulacji, wirtualnej rzeczywistości), powstawały różne programy: komercyjne i bezpłatne, profesjonalne i edukacyjne, proste, trudniejsze i bardzo zaawansowane, do instalacji i działające w przeglądarce. Słowem: do wyboru, do koloru.

Ze względu na atrakcyjność i dostępność (zarówno kosztową jak i dostępność materiałów edukacyjnych czy wsparcia społeczności), biblioteki mogą korzystaćą z takiego oprogramowania, jak:

• Tinkercad – bezpłatny, bardzo prosty, z interfejsem po polsku, nie wymaga instalacji, działa w przeglądarce – idealny na zajęcia dla dzieciaków i osób początkujących,
• Blender – bezpłatny, trudniejszy ale i oferujący znacznie więcej możliwości – dla bardziej zaawansowanych użytkowników, którzy chcą sobie coś zaprojektować do wydruku, ale także np. elementy gry.
• Fusion 3D,
• SketchUp.

Skąd wziąć gotowe projekty?

Bywają sytuacje, gdy chcemy szybko coś znaleźć do wydrukowania i np. pokazać działanie drukarki. Być może prowadzimy zajęcia o druku 3D i chcemy pokazać zastosowanie czy zainteresować tematem młodzież, np. pasjonatów SF. Tu przydadzą nam się strony z gotowymi projektami: gadżetów, breloczków, drobnej biżuterii, figurek itp. Zachęcajmy do korzystania i inspirowania się gotowymi projektami po to, by tworzyć własne prace. Strony, na których znajdziemy gotowe projekty to:

• Thingiverse,
• MyMiniFactory,
• Instructables,
• YouMagine.

Na co zwrócić uwagę?

• Czas wydruku! Drukarki pracują dłuuuuugo. To niestety dość poważna  przeszkoda w organizacji zajęć z druku 3D w bibliotece. Jeśli drukujemy niewielki przedmiot (np. zakładkę do książki, podkładkę pod kubek, prosty kolczyk lub naszyjnik), drukowanie może trwać od kilku do kilkunastu minut. Jeśli chcemy wydrukować figurkę lub kubeczek, proces może trwać godzinami. A nie chcemy przecież żmudnych zajęć, podczas których dzieci tylko obserwują, jak się drukuje i szybko tracą cierpliwość! Dlatego zajęcia z druku warto połączyć z zajęciami z projektowania, a na pokazach korzystać z projektów niewielkich obiektów.
• Prawo autorskie w przypadku gotowych projektów. Więle projektów dostepnych jest w sieci na licencjach Creative Commons z wymienionymi ograniczeniami korzystania. W przypadku wydruków na własny użytek i w celach edukacyjnych ryzyko złamania prawa jest raczej niewielkie, jednak warto przy okazji uwrażliwiać uczestników zajęć na kwestie własnosci intelektualnej i praw autorskich do dzieł – zwłaszcza jeśli gotowe obiekty są powiązane ze znanymi filmami, grami, postaciami czy markami.
• Bezpieczeństwo. W przypadku drukarek z obudową, zaprojektowanych na potrzeby edukacyjne lub domowe, ryzyko poparzenia czy skaleczenia się jest niewielkie. Są jednak drukarki, w których stolik (powierzchnia drukująca) nagrzewa się, gorący jest też ekstruder, którego nie wolno dotykać. Po wydrukowaniu obiekt trzeba od powierzchni drukującej oderwać, co czasem nie jest łatwe – w tym celu używamy ostrej łopatki lub nożyka. I tu warto zachować szczególną ostrożność.

Pomysł na zajęcia

Podstawy projektowania w Tinderkadzie i pokaz druku 3D (czas trwania zajęć: min 2 h)

• uczestnicy: dzieci w wieku 8-13 lat (mogą być bystre młodsze lub ze wsparciem rodziców),
• sprzęt: komputery lub laptopy, dostęp do internetu, na każdym stanowisku należy utworzyć konto dla użytkownika Tinkercada,
• czego uczymy: podstaw projektowania 3D za pomocą Tinkercada, opowiadamy, co to jest druk 3D i jak działa drukarka,
• co projektujemy: np. własną, ozdobną podstawkę pod kubek w oryginalnym kształcie, zakładkę do książki, gadżet, np. breloczek na klucze, ozdobę do ulubionej zabawki, obrożę dla psa, kolczyki,
• co drukujemy: kilka przykładowych utworzonych obiektów (na więcej nie starczy czasu, można wydrukować pozostałe później i poprosić dzieci, by zgłosiły się po odbiór np. na kolejnych zajęciach.

Zobacz też: Druk 3D – jak się w tym odnaleźć?

Autorka: Agnieszka Koszowska, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego

Fot. Thomas Quine, na lic. Creative Commons CC BY 2.0, źródło: Flickr

Fot. Kyle Pearce, na lic. Creative Commons CC BY-SA 2.0, źródło: Flickr

Fot. hdaniel, na lic. Creative Commons CC BY-SA 2.0, źródło: Flickr

Fot. Les Pounder, na lic. Creative Commons CC BY-SA 2.0, źródło: Flickr[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/4″][/vc_column][/vc_row]

[vc_row use_row_as_full_screen_section=”no” center_bck_image=”no”][vc_column width=”1/4″][vc_column_text][/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]

Dlaczego warto uczyć (się) programowania?

Eksperci na całym świecie biją na alarm: branża informatyczna rozwija się tak szybko, że już dziś brakuje na rynku wykwalifikowanych programistów. Przewiduje się też, że w niedalekiej przyszłości nawet w zawodach niezwiązanych bezpośrednio z nowymi technologiami będą wymagane przynajmniej podstawowe umiejętności programistyczne. Dlatego o potrzebie nauki programowania w jak najwcześniejszym wieku mówi się coraz częściej i wprowadza się ją w szkołach jako obowiązkowy przedmiot nauczania.

Umiejętności programowania to także umiejętności analitycznego myślenia i rozwiązywania problemów – nie tylko tych technicznych. Programowanie bywa nazywane „trzecim językiem”, który – obok języka ojczystego i przynajmniej jednego języka obcego – warto znać, by zrozumieć współczesny świat i zachodzące w nim zmiany. Ucząc się programowania lepiej poznajemy cyfrową rzeczywistość, która nas otacza, bardziej świadomie posługujemy się nowymi technologiami, a przede wszystkim – pewniej i bezpieczniej korzystamy z wszechobecnych elektronicznych urządzeń i usług.

Potrzebę uczenia dzieci programowania – już od najmłodszych lat – dostrzega coraz więcej osób. Odpowiadają na nią liczne firmy i organizacje, organizujące warsztaty i kursy z wykorzystaniem robotów, zabawek edukacyjnych oraz innych urządzeń wspomagających uczenie się i nauczanie. U najmłodszych dzieci naukę programowania rozpoczyna się nawet bez komputera, za to z wykorzystaniem rozwijających analogowych gier.

Nauka programowania staje się też rozszerzeniem lub uzupełnieniem działań z zakresu edukacji informacyjnej i medialnej, realizowanej przez szkoły, biblioteki i różne organizacje pozarządowe. Nowe media, nowe źródła informacji, nowe elektroniczne usługi i programowalne urządzenia będą wymagać od odbiorców nowych kompetencji, w tym także podstawowych umiejętności programistycznych. Bez nich ludzie mogą się stać biernymi konsumentami, nie rozumiejącymi cyfrowego świata i podatnymi na z nim związane zagrożenia.

W najbliższych latach – dzięki zmianom w oświacie, ale też licznym programom finansowania pozwalającym na realizację projektów edukacyjnych wdrażających naukę programowania – temat ten stanie się bardziej powszechny w polskich szkołach.

I słusznie. Poznaj najważniejsze powody, dla których warto uczyć (i uczyć się) programowania:

• Programowanie uczy logicznego, analitycznego myślenia (tzw. myślenia komputacyjnego”).
• Programowanie rozwija kreatywność.
• Programowanie uczy uporządkowania, wymusza precyzję myślenia i zachowania.
• Programowanie to proces twórczy, którego efektem są własne dzieła.
• Programowanie pozwala odkrywać i rozwijać uzdolnienia dzieci, a także drzemiące w nich pasje i szczególne talenty.
• Programowanie to źródło ogromnej satysfakcji.
• Programowanie to umiejętność, na która rośnie zapotrzebowanie w niemal wszystkich dziedzinach życia.
• Programowanie to nauka rozwiązywania problemów, niekoniecznie i nie tylko technologicznych.
• Programowanie kształtuje nawyki poszukiwania nowych, lepszych rozwiązań.
• Programowanie daje możliwość świadomego i tym samym bezpiecznego korzystania z dobrodziejstw świata technologii.
• Programowanie pomaga rozwijać inne kluczowe kompetencje XXI wieku, takie jak innowacyjność, interdyscyplinarność, umiejętność pracy metodą projektową oraz pracy w zespołach (także wirtualnych).
• Programowanie to dobra inwestycja w przyszłość naszych dzieci.
• Programowanie może być zabawne i dawać wiele radości.

Kuszące, prawda?

A jak to robić, żeby nauka była zajmująca, motywująca i skuteczna?

• Elementy zabawy (i rywalizacji) dodają do nauki dużo „frajdy”.
• Dzięki wykorzystaniu robotów i innych nowoczesnych pomocy edukacyjnych nauka jest ciekawsza i od razu widać jej efekty!
• Wolno (a nawet trzeba!) popełniać błędy – wtedy skuteczniej się uczymy.
• Praca w grupie jest przyjemniejsza, a ponadto pozwala zdobyć dodatkowe umiejętności.

Powodzenia!

Autorka tekstu: Agnieszka Koszowska, źródło: http://mobolab.org.pl/dlaczego-warto-uczyc-sie-programowania/

Skorzystaj z tych zasobów:

Roboty i inne narzędzia edukacyjne do nauki programowania – na tej stronie można sprawdzić, jakie roboty edukacyjne i inne narzędzia (np. gry) można wykorzystać do organizacji zajęć z podstaw programowania

Materiały dydaktyczne (podręcznik, scenariusze zajęć) do nauki programowania dla dzieci w klasach I-III – opracowane w ramach projektu „Misja: programowanie”)

Zasoby edukacyjne projektu „Link do przyszłości”

Scenariusze i inne materiały edukacyjne dotyczące nauki programowania oraz wykorzystywania tabletów (nie tylko) w czasie lekcji – poradnik opracowany w ramach projektu „MoboLab – roboty i tablety w Twojej szkole”

Inne zasoby (w tym scenariusze lekcji i zajęć pozalekcyjnych) opracowane w ramach projektu „MoboLab – roboty i tablety w Twojej szkole”

Mistrzowie Kodowania Wiki – scenariusze lekcji i zajęć z wykorzystaniem dostepnych robotów edukacyjnych i innych nrzedzi do nauki podstaw programowania

Kodowanie na dywanie – blog Anny Świć z propozycjami działań wprowadzających dzieci w tematykę programowania[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/4″][/vc_column][/vc_row]